|
Witamy w Kalifornii!
Terytorium stanu rozci膮ga si臋 mi臋dzy wybrze偶em Pacyfiku a g贸rami Sierra Nevada na wschodzie, pustyni膮 Mojave na po艂udniowym wschodzie i las贸w (z przewag膮 sekwoi i jedlicy) na p贸艂nocnym wschodzie. Centrum stanu zajmuje Dolina Kalifornijska, jeden z najbardziej wydajnych rolniczo obszar贸w na 艣wiecie. Le偶膮ca na terenie stanu Dolina 艣mierci (86 m p.p.m.) jest najni偶szym punktem w USA. Kalifornia le偶y mi臋dzy Pacyfikiem, stanami Oregon, Navada, Arizona i meksyka艅skim stanem Baja California. Powierzchnia Stanu wynosi 423,970 km². Gdyby Kalifornia by艂a oddzielnym pa艅stwem, znajdowa艂a by si臋 na 59 miejscu na li艣cie najwi臋kszych pa艅stw 艣wiata. W 艣rodkowej cz臋艣ci stanu le偶y Dolina Kalifornijska, otoczona pasmami g贸rskimi - g贸ry le偶膮ce na wybrze偶u Pacyfiku (na zachodzie), pasmem Sierra Nevada (na wschodzie), G贸rami Kaskadowymi (na p贸艂nocy) i g贸rami Tehachapi (na po艂udniu). Na po艂udnie od wybrze偶a znajduj膮 si臋 Channel Islands. Dolina Kalifornijska jest rolniczym sercem regionu, produkuje prawie 1/3 偶ywno艣ci dla USA. Dolina Kalifornijska przedzielona jest Delt膮 rzek Sacramento i San Joaquin. Jej p贸艂nocna cz臋艣膰 zwana jest Dolin膮 Sacramento, za艣 po艂udniowa dolin膮 San Joaquin, od przep艂ywaj膮cych przez nie rzek. Obydwie rzeki pe艂ni膮 bardzo wa偶n膮 rol臋 nie tylko w przyrodzie ale i w dzia艂alno艣ci gospodarczej. Dzi臋ki pracom nad pog艂臋bianiem dna, rzeki zachowuj膮 g艂臋boko艣膰 umo偶liwiaj膮c膮 istnienie port贸w w wielu 艣r贸dl膮dowych miastach Stanu. System kana艂贸w umo偶liwia za艣 nawadnianie p贸l w Dolina Kalifornijskiej. Delta Sacramento i San Joaquin zapewnia tak偶e wod臋 pitn膮 dla prawie 2/3 mieszka艅c贸w stanu. W pa艣mie g贸rskim Sierra Nevada znajduje si臋 najwy偶szy szczyt kontynentalnych stan贸w (Alaska okre艣lana jest mianem stanu "Zewn臋trznego" i nie zalicza si臋 jej do stan贸w kontynentalnych, mimo i偶 le偶y na kontynencie p贸艂nocnoameryka艅skim) - Mount Whitney le偶膮cy 4421 metr贸w n.p.m. Temperatura w Sierra Nevada spada w zimie do podobnego poziomu co na terenach arktycznych. W tym pa艣mie g贸rskim znajduje si臋 te偶 tuzin ma艂ych lodowc贸w z kt贸rych najbardziej znane s膮 lodowce Palisade, najbardziej wysuni臋te na po艂udnie lodowce w USA. Sierra Nevada przebiega przez Dolin臋 Yosemite, znan膮 z licznych form polodowcowych, Park Narodowy Sekwoi, gdzie znajduj膮 si臋 sekwoje, jedne z najwy偶szych drzew na Ziemi oraz Jezioro Tahoe, najwi臋ksze z jezior na terenie Kalifornii. Na wsch贸d od Sierra Nevada le偶膮 Dolina Owens i Jezioro Mono, wa偶ny o艣rodek dla migruj膮cych ptak贸w. W zachodniej cz臋艣ci stanu znajduje si臋 jezioro Clear, najwi臋kszy pod wzgl臋dem powierzchni akwen s艂odkowodny le偶膮cy w ca艂o艣ci na terenie Kalifornii (jezioro Tahoe jest wi臋ksze ale jego cz臋艣膰 znajduje si臋 na terenie Nevady). Oko艂o 45% powierzchni Stanu zajmuj膮 lasy, mocno zr贸偶nicowane pod wzgl臋dem gatunk贸w drzew. Kalifornia jest najbardziej "le艣nym" stanem w USA, zaraz po Alasce. Wiele drzew z White Mountains zalicza si臋 do najstarszych na 艣wiecie, jedna z rosn膮cych tam sosen o艣cistych liczy sobie ok. 4700 lat. Na po艂udniu znajduje si臋 du偶e 艣r贸dl膮dowe s艂one jezioro Salton. Pustynie w Kalifornii zajmuj膮 oko艂o 25% powierzchni. Prawie ca艂a po艂udniowo wschodnia cz臋艣膰 Kalifornii to pustynie na kt贸rych panuje bardzo wysoka temperatura (zw艂aszcza w lecie). Najwi臋ksz膮 spo艣r贸d nich jest pustynia Mojave. Na p贸艂nocny wsch贸d od niej le偶y Dolina 艣mierci, w kt贸rej znajduje si臋 najni偶ej po艂o偶one miejsce w Ameryce P贸艂nocnej - Badwater Flat. R贸偶nica mi臋dzy najwy偶szym szczytem (Mount Whitney) a Badwater Flat wynosi 322 km. Wzd艂u偶 wybrze偶a Kalifornii koncentruje si臋 osadnictwo ludzkie. Znajduj膮 si臋 tam g艂贸wne obszary metropolitarne stanu - Los Angeles-Long Beach-Riverside, San Francisco Bay Area i San Diego. Kalifornia znana jest z trz臋sie艅 ziemi pozostawiaj膮cyh po sobie znaczne uskoki tektoniczne (np. uskok San Andreas). Inne zjawiska przyrodnicze charakterystyczne dla tego stanu to: tsunami, powodzie, susze, wiatr Santa Ana, po偶ary las贸w, osuwiska i wyst臋powanie wulkan贸w. W wi臋kszo艣ci stanu panuje klimat 艣r贸dziemnomorski z ch艂odnymi, deszczowymi zimami i suchymi latami. Ch艂odny Kalifornijski Pr膮d przybrze偶ny cz臋sto latem powoduje tworzenie si臋 mgie艂 w pobli偶u wybrze偶a. Im dalej w g艂膮b l膮du, tym ch艂odniejsze zimy i cieplejsze lata. W p贸艂nocnych partiach stanu zazwyczaj corocznie pada wi臋cej deszczu ni偶 w jego po艂udniowych partiach. W p贸艂nocno-zachodniej Kalifornii panuje klimat umiarkowany, w Dolinie Kalifornijskiej panuje klimat 艣r贸dziemnomorski, jednak s膮 tam te偶 wy偶sze temperatury ni偶 na wybrze偶u. W wysokich g贸rach, w艂膮czaj膮c Sierra Nevad臋, panuje g贸rski klimat, zim膮 pada 艣nieg, a latem temperatury s膮 umiarkowane. Na terenach pustynnych panuj膮 zr贸偶nicowane klimaty, na Pustyni Sonora panuj膮 gor膮ce lata i 艂agodne zimy. Na pustyniach znajduj膮cych si臋 powy偶ej 600 m n.p.m. panuj膮 gor膮ce lata i ch艂odne zimy. Najwy偶sze temperatury wyst臋puj膮 na terenie Doliny 艣mierci. 10 lipca 1913 r. zanotowano tam temperatur臋 134 °F (56,6 °C), co by艂o jak dot膮d najwy偶sz膮 temperatur膮 na zachodniej p贸艂kuli kuli ziemskiej. Wg szacunk贸w w roku 2008 Kaliforni臋 zamieszkiwa艂o 36,756,666 ludzi, co stawia j膮 na pierwszym miejscu w艣r贸d stan贸w USA. Dane te uwzgl臋dniaj膮 zar贸wno przyrost naturalny (liczb臋 urodze艅- 4,498,700 minus liczba zgon贸w -1,949,619) kt贸ry wynosi 2,549,081 i migracj臋 ludno艣ci- z poza USA (1,825,697) oraz migracje ludno艣ci mi臋dzy poszczeg贸lnymi stanami (spadek o 1,378,706). Dane w艂asne stanu podaj膮 i偶 od 1 styczniem 2009 liczba ludno艣ci wynosi 38,292,687. Kalifornia jest drugim co do liczby ludno艣ci obszarem administracyjnym (ni偶ej od szczebla pa艅stwowego) na zachodniej p贸艂kuli. Wi臋cej ludno艣ci (na szczeblu ni偶szym od pa艅stwowego) liczy sobie tylko stan Sao Paulo w Brazylii. Je艣li chodzi o pa艅stwa, to gdyby Kalifornia nie by艂a cz臋艣ci膮 USA a niepodleg艂ym pa艅stwem, zajmowa艂a by 35. Miejsce na li艣cie najludniejszych pa艅stw 艣wiata. Populacja Kalifornii, jako najbardziej zaludnionego od 1962 stanu USA, jest bardzo zr贸偶nicowana pod wzgl臋dem pochodzenia etnicznego, rasowego, narodowego i religijnego. Stan kontynuuje polityk臋 przyci膮gania du偶ych liczb imigrant贸w, przez co liczba ludno艣ci ci膮gle si臋 zwi臋ksza. W艣r贸d miast b臋d膮cych w Kalifornii jest 8, kt贸re zajmuj膮 miejsce w艣r贸d 50 najwi臋kszych miast USA, a s膮 to Los Angeles - 2 miejsce, San Diego - 8, San Jos茅 - 10, San Francisco - 14, Long Beach - 34, Fresno - 37, Sacramento - 38 oraz Oakland, kt贸re zaj臋艂o miejsce 44. W Kalifornii jest wiele atrakcji zwi膮zanych z wod膮, pustyni膮, lasami, czy te偶 g贸rami. Wi臋c na co czekasz, przyjed藕 do Kalifornii i oce艅. Zapraszamy! |
|
Wyczerpuj膮ce informacje na temat stanu Kalifornia mo偶na znale藕膰 na nast臋puj膮cych stronach internetowych: |
 California.comCaliforniaWeekend.comGo-California.comRepertuar kinVisitCalifornia.comWyniki Loterii |
Kalifornia (ang. California) - najludniejszy, najbogatszy oraz trzeci co wielko艣ci
(po Alasce i Teksasie) stan USA. Po艂o偶ony na zachodnim wybrze偶u USA, nad Oceanem
Spokojnym. Na p贸艂nocy graniczy ze stanem Oregon, na wschodzie ze stanem Nevada, na
po艂udniowym wschodzie z Arizon膮, a na po艂udniu z meksyka艅skim stanem Baja California.
Cztery najwi臋ksze miasta stanu to: Los Angeles, San Francisco, San Diego i San Jos茅.
W Kalifornii znajduje si臋 a偶 osiem z pi臋膰dziesi臋ciu najwi臋kszych miast USA. Stan
znany jest ze zr贸偶nicowanego 艣rodowiska przyrodniczego i klimatu, a tak偶e z powodu
wielorasowego i wielokulturowego spo艂ecze艅stwa.
